Nieuws
Covid-19 is uitgegroeid tot een pandemie en heeft enorme impact op de maatschappij. De huidige tijden van isolatie stimuleert de heroverweging van consumentengedrag, diensten, productieprocessen en –systemen. We ontdekken bijvoorbeeld de voordelen van beperkte reistijden en de nadelen van de complexe internationaal georganiseerde ketens voor het verkrijgen van onderdelen en grondstoffen voor onze producten. Sociale en ecologische belangen als gezondheid en luchtkwaliteit krijgen hernieuwde aandacht om toekomstbestendigheid te waarborgen. Deze inzichten uit de coronacrisis zullen impact hebben op onze economie na de crisis.
Een circulaire economie (CE) speelt in op toekomstbestendigheid en brengt economische, ecologische en sociale belangen bijéén. Een circulaire economie staat voor een economisch systeem van gesloten kringlopen waarin grondstoffen, onderdelen en producten hun waarde zo min mogelijk verliezen, hernieuwbare grondstoffen worden gebruikt en systeemdenken centraal staat.[1] Daarin onderscheidt een circulaire economie zich van de huidige economie waar het ‘produceren, gebruiken en weggooien’ van producten centraal staat.
Voorbeelden van bijdragen aan een circulairdere economie zijn creatieve maakindustrieën die met hun regionale productie een rol spelen om de tekorten in zorgmateriaal te verminderen, en diensten in hybride bankieren of deeleconomieën die oplossingen bieden voor liquiditeitsproblemen. Al deze activiteiten hebben daadwerkelijk de potentie om zowel de gevolgen van de coronacrisis te verzachten en de economie te verduurzamen. Maar om de circulaire economie verder te stimuleren, is actie nodig.
De regio het Rijk van Nijmegen is al enige tijd bezig om de circulaire economie vorm te geven, te stimuleren en samenwerkingen te starten. Zo zij er concrete projecten bezig rondom het inzamelen van elektronisch afval, het ontdekken van circulaire kansen bij mkb’ers, het opzetten van een circulair ambachtscentrum en het opleiden van vakmensen in de circulaire bouw. De Circulaire Raad van de regio, bestaand uit bestuurders van kennisinstellingen, het bedrijfsleven en overheden verbinden en trekken de circulaire projecten in de regio. Hierbij ligt de regionale focus op drie thema’s:
Al deze drie focusthema’s staan ook in verbinding met het omdenken en transformeren van consumentengedrag, diensten, productieprocessen en – systemen dat wordt gestimuleerd door de coronacrisis. Circulaire bouw biedt mogelijkheden om met lokale en biobased materialen te bouwen. Circulaire zorg kan helpen medicijnverspilling en tekorten in zorgmaterialen tegen te gaan en zorgapparatuur te onderhouden. En tenslotte maken circulaire consumptiegoederen bijvoorbeeld ruimte voor stadslandbouw, hybride bankieren, lease producten en hoogwaardige afvalverwerking. Dit zijn allemaal voorbeelden waarin we de productieketens korter, regionaler, duurzamer en minder afhankelijk maken. Circulairder ondernemen kan dus inzichten en kansen bieden in de hedendaagse problematiek.
Laten we met z’n allen dit unieke moment aangrijpen om stil te staan bij de toekomstbestendigheid van onze levensstijl, consumptiepatroon, onderneming of instelling.
Wij nodigen u uit om met ons mee te denken en mee te werken aan deze duurzame circulaire economie. Kijk bijvoorbeeld op de regionale pagina www.startpuntcirculair.nl voor actuele projecten en ondernemers die bijdragen aan CE, en laat uw ideeën en vragen achter.
Om tenslotte concreet zelf aan de slag te gaan met circulairder ondernemen, vindt u onderstaande zeven aanbevelingen:
Begin te experimenteren met CE-initiatieven binnen de kern van de business. Het experimenteren buiten de kernzaken zal nauwelijks leiden tot een volledige integratie van circulariteit in de bedrijfsvoering;
Circulariteit impliceert denken en doen vanuit producten en diensten (producten van hoge kwaliteit), via product-servicesystemen binnen een leveringsketen (efficiënt gebruik van middelen), naar denken in gedeelde verantwoordelijkheden voor waardebehoud binnen een zakelijk ecosysteem (organisatorische verantwoordelijkheid);
Een authentieke en samenhangende visie op circulariteit staat centraal. Er zijn hedendaags veel bedrijven die de Sustainable Development Goals (SDG’s) gebruiken zonder deze te vertalen naar hun eigen situatie. Daarnaast worden vele visies niet binnen de organisatie op alle niveaus of afdelingen ondersteund;
Integratie van duurzaamheid binnen de organisatie draait om de juiste mix van ‘’gekleurde en grijze muizen’’: de kwartiermakers (gekleurde muizen) die de transitie naar verduurzaming van bedrijven zouden kunnen leiden, moeten verstandig worden gemengd met de medewerkers (grijze muizen) die het werk doen dat gedaan moet worden;
Hoe meer organisatie- of managementsystemen zoals procedures, werkinstructies en formulieren worden ontwikkeld om kwaliteit, gezondheid, veiligheid, milieu, duurzaamheid, circulariteit, enz te waarborgen, des te meer excuses werknemers hebben om geen persoonlijke verantwoordelijkheid te hoeven nemen voor deze kwesties;
Kijk terug voor een betere toekomst: circulaire acties zijn succesvoller als ze gebaseerd zijn op successen uit het verleden. Bij het definiëren van een visie op circulariteit, vergeten bedrijven soms terug te kijken naar succesvolle acties uit het verleden.
[1] Het Groene Brein (z.d.). Kenniskaarten Circulaire Economie. Geraadpleegd van https://kenniskaarten.hetgroenebrein.nl/kenniskaart-circulaire-economie/is-definitie-circulaire-economie/
